ارزش و جایگاه سخن را در ارائه گزارش تجزیه و تحلیل نمایید. |
همواره برای نوشتن یا ارائهی «گزارش» بهتر است پیش از اقدام، پاسخ مناسبی برای چند پرسش، آماده کنیم: اینکه «چه بگوییم؟؛ چه زمانی بگوییم؟ به چه میزان بگوییم؟ چرا بگوییم؟ یا بنویسیم و . . .». برای پاسخ به پرسشهایی از این دست، در اینجا به بررسی «ارزش و جایگاه سخن» میپردازیم:
عربها میگویند: «خَيرُالكَلام مـاقَلّ وَ دَلَّ»؛ يعني بهترين كلام، آن است كه «كوتـاه» و «رسـا» باشد امّا بدانیم که «كوتاهي كلام، هرگز نبايد به رسـايي آن آسيب وارد كند و براي رساتر شدن كلام، نبايد به خود اجازه دهيم تا آن را بیجهت طولاني كنيم». در اشعار زبان فارسی هم یک بیت معروف داریم که میگوید:
بنابر این همیشه بهتر است که سخن را بیجهت طولانی نکنیم و تا آنجایی که در توان داریم کوتاه و گزیده، سخن بگوییم.
«فرصتشناسی و ارائهی سخن در زمان و مکان مناسب» هم میتواند به عنوان ویژگی مهم دربارهی «سخن» مورد توجه قرار گیرد. باز هم از مثالی در زبان عربی بهره میبریم: «لِکُلِّ مقامِ مَقال»؛ یعنی برای هر جایگاهی، بهتر است سخنی مناسب و شایستهی آن ارائه کنیم و هر سخنی -هر چند زیبا و روان- مناسب هر مکان و زمانی نیست. «سعدی» در گلستان همیشه بهار خود میگوید: